Co warto wiedzieć o Turcji przed wizytą w tym kraju?
Turcja to państwo położone na dwóch kontynentach, w Azji i Europie. Stolicą Republiki Turcji jest miasto Ankara. Obowiązująca waluta to Lira Turecka (TL). Językiem urzędowym Turcji jest turecki, ale również można usłyszeć języki kurdyjski i arabski. Największymi miastami są Stambuł, Ankara, Izmir, Bursa. Turcja graniczy aż z 8 państwami.
Spis treści:
Widok na Alanyie w Turcji (fot. własna)
Wizy Tureckie
Obecnie obywatele Polski nie potrzebują wiz turystycznych, aby podróżować do Turcji. Polacy mogą przebywać w Turcji bez wizy przez okres do 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. To oznacza, że podróżujący mogą swobodnie korzystać z uroków tureckich atrakcji turystycznych bez konieczności załatwiania dodatkowych formalności wizowych przed wyjazdem. Warto jednak pamiętać, że paszport musi być ważny przez co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego wjazdu do Turcji. Przed wyjazdem do Turcji, koniecznie zapoznaj się z aktualnymi przepisami wizowymi na stronach internetowych MSZ i Ambasady RP w Ankarze.
Meczety
Turcja to kraj muzułmański. W związku z tym przy zwiedzaniu miejsc kultu religijnego należy przestrzegać ustalonych zachowań. Szczególnie kobiety powinny stosować odpowiednie okrycie wierzchnie, przykrywając ramiona i nogi, a zwiedzając meczety także głowę (w wielu meczetach dostępne są chusty i peleryny do wypożyczenia). Wchodząc do meczetu należy obowiązkowo zdjąć obuwie. W czasie modlitwy należy zachować ciszę i nie robić zdjęć bez zgody. W okresie święta Ramadan, ze względu na to iż Muzułmanie pierwszy posiłek mogą zjeść dopiero po zachodzie słońca, utrudniony może być dostęp do restauracji. Dotyczy to raczej miejscowości nieturystycznych.
Turecki Bazar (fot. własna)
Transport i komunikacja
Podróżując po Turcji mamy do wyboru wiele sposobów komunikacji. Najpopularniejszy w połączeniach między miastowych oczywiście będzie autobus. Dworce autobusowe zlokalizowane są praktycznie w każdym większym mieście. Bilety zakupimy na dworcach w biurach przewoźników.
Bardzo popularnym środkiem transportu pasażerskiego w Turcji są Dolmusze. To minibusy, które przewożą wiele osób. Dolmusz zatrzyma się praktycznie wszędzie na wezwanie pasażera. Za przejazd płacimy bezpośrednio u kierowcy.
Podróżując po mieście korzystamy z taksówek. Tu cenę wyznacza taksometr, ale koszt podróży możemy ustalić zaraz po wejściu do taksówki. Taksówka to wygodny, choć drogi sposób podróżowania.
Dla odważnych kierowców możliwe jest wypożyczenie samochodu w Turcji. Wypożyczyć samochód można za pomocą recepcji hotelowej biura podróży lub na aplikację. Należy jednak pamiętać, że ruch drogowy w Turcji jest specyficzny i odbiega od standardów europejskich. Należy uważać na wszechobecne skutery i inne pojazdy nieoczekiwanie zmieniające kierunki ruchu. Posiadacze polskiego prawa jazdy mogą kierować pojazdami zarówno na tureckich i zagranicznych tablicach rejestracyjnych zgodnie z posiadanymi kategoriami prawa jazdy.
Fotografowanie w miejscach publicznych
Wyjeżdżając do Turcji zabieramy ze sobą sprzęt fotograficzny oraz kamerę filmową. Czy jednak bezpieczne jest fotografowanie i filmowanie w tym kraju? Każdy z nas chętnie uwieczni chwile spędzone w czasie zwiedzania Turcji i z reguły nie powinno być z tym większych problemów. Są jednak miejsca, gdzie działania takie nie są dozwolone. Dotyczy to obiektów militarnych i wojskowych, policji, a także lotnisk. Niewskazane jest też fotografowanie narodowej flagi Turcji.
Kultura i zwyczaje w Turcji
Podróżując do Turcji warto pamiętać, że choć jest to kraj nowoczesny i otwarty na turystów, to wciąż silnie zakorzenione są tu tradycje i normy wynikające z religii i lokalnych obyczajów. Poszanowanie lokalnej kultury to klucz do bezproblemowego i przyjemnego pobytu.
Ubiór – W kurortach i dużych miastach (np. Antalya, Alanya, Stambuł) nikt nie zdziwi się na widok turysty w krótkich spodenkach. W mniejszych miejscowościach, szczególnie we wschodniej części kraju, warto jednak ubierać się bardziej konserwatywnie – kobiety powinny unikać głębokich dekoltów i bardzo krótkich spódnic, mężczyźni koszulek bez rękawów.
Zwyczaje religijne – W czasie Ramadanu (świętego miesiąca postu) część mieszkańców pości od świtu do zmierzchu. Turyści nie mają obowiązku przestrzegać postu, ale dobrze jest unikać jedzenia i picia w miejscach publicznych w ciągu dnia – z szacunku dla miejscowych.
Gościnność – Turcy są znani z wyjątkowej uprzejmości i gościnności. Często można zostać poczęstowanym herbatą czy zaproszonym do sklepu "tylko żeby porozmawiać". Nie trzeba od razu nic kupować – choć oczywiście targowanie się jest mile widziane!
Targowanie się – To niemal rytuał w tureckiej kulturze handlu. Zwłaszcza na bazarach i w sklepikach z pamiątkami. Można, a nawet trzeba negocjować cenę – często da się zejść o 30–50%.
Święta i dni wolne w Turcji
Planując podróż do Turcji, warto uwzględnić lokalne święta państwowe i religijne. W czasie ich trwania mogą występować zmiany w funkcjonowaniu urzędów, banków, a także komunikacji i atrakcji turystycznych.
Święta państwowe (stałe daty) - W te dni mogą być organizowane uroczystości państwowe, parady i wydarzenia kulturalne:
- 1 stycznia – Nowy Rok (Yılbaşı)
- 23 kwietnia –Dzień Dziecka i Niepodległości Narodowej (Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı)
- 1 maja – Święto Pracy (Emek ve Dayanışma Günü)
- 19 maja – Dzień Młodzieży i Sportu (Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı)
- 30 sierpnia – Dzień Zwycięstwa (Zafer Bayramı)
- 29 października – Święto Republiki (Cumhuriyet Bayramı)
Święta religijne (zmienne daty, zgodnie z kalendarzem muzułmańskim):
- Ramazan Bayramı (Şeker Bayramı) – Święto kończące Ramadan, trwa 3 dni. W tym czasie rodziny odwiedzają się nawzajem, rozdaje się słodycze. Niektóre sklepy i biura mogą być zamknięte.
- Kurban Bayramı (Święto Ofiarowania) – Najważniejsze święto muzułmańskie, trwa 4 dni. To czas spotkań rodzinnych, a także pielgrzymek. Część sklepów i urzędów może być nieczynna.
W święta religijne turystyczne miejscowości działają zwykle normalnie, ale w mniejszych miastach i na prowincji życie może zwalniać. Ceny transportu (autobusy, samoloty) w okolicach świąt mogą być wyższe ze względu na zwiększone zapotrzebowanie. To dobry czas na obserwowanie lokalnych zwyczajów, ale warto wcześniej zaplanować zakupy czy przejazdy.
Przydatne aplikacje i technologie
Planujesz samodzielną podróż po Turcji? Dobrze dobrane aplikacje mogą znacznie ułatwić poruszanie się po kraju i kontakt z miejscowymi. Oto lista sprawdzonych i przydatnych narzędzi, które warto mieć w telefonie:
- Maps.me / Google Maps – do nawigacji i znajdowania atrakcji, restauracji oraz hoteli. Maps.me działa offline, co jest dużym plusem poza zasięgiem Wi-Fi.
- BiTaksi – turecka aplikacja do zamawiania taksówek (działa m.in. w Stambule, Ankarze, Izmirze). Działa podobnie jak Uber i jest dużo bezpieczniejsza niż łapanie taksówki "z ulicy".
- Moovit / Trafi / Istanbulkart – świetne do poruszania się komunikacją miejską. Moovit pokazuje rozkłady jazdy i trasy autobusów, metra czy tramwajów. W Stambule przyda się również aplikacja Istanbulkart do doładowania miejskiej karty transportowej.
- Google Translate / Tłumacz DeepL – nie każdy Turek mówi po angielsku, więc tłumacz tekstu lub funkcja rozpoznawania głosu może się przydać w sklepie, restauracji czy na dworcu.
- WhatsApp / Telegram – to główne komunikatory używane przez Turków (często nawet hotele kontaktują się przez WhatsApp). Warto mieć zainstalowane przed wyjazdem.
- XE Currency – do sprawdzania kursów walut i szybkiego przeliczania cen z lir tureckich na złotówki lub euro.
- Internet i karty SIM – Wi-Fi dostępne jest w większości hoteli i restauracji. Jeśli planujesz korzystać z Internetu mobilnego, rozważ zakup lokalnej karty SIM/eSIM. Popularni operatorzy to Turkcell, Vodafone i Türk Telekom. Karty prepaid dostępne są na lotniskach i w centrach miast.